Τα πρώτα βήματα της Ανάπτυξης του Γραπτού Λόγου

Το παιδί, ήδη από την ηλικία των 2 με 3 χρονών κάνει τα πρώτα του βήματα για τη δραστηριότητα της γραφής.Μέσα από τη μίμηση, παρατηρώντας τον τρόπο που γράφουν οι ενήλικες, κάνει τα πρώτα του γρατζουνίσματα, όπου μετά την ηλικία των 3 χρόνων αρχίζουν με αργό ρυθμό να παίρνουν μορφή. Περίπου από την ηλικία των 6 χρόνων, το παιδί μπαίνει στο στάδιο εκμάθησης και γραφής των γραμμάτων της Αλφαβήτου και μέχρι το 10 ο έτος της ηλικίας του γράφει περίπου 2.500 λέξεις.

Το μεγαλύτερο ποσοστό των παιδιών με δυσλεξία και μαθησιακές δυσκολίες, περίπου το 70%, αντιμετωπίζει σοβαρές δυσκολίες στη δραστηριότητα της γραφής. Τα πιο σημαντικά χαρακτηριστικά είναι τα εξής:

• Δυσκολίες στην εκμάθηση βασικών κανόνων γραφής (αντιστοίχιση κεφαλαίων γραμμάτων με μικρών και το αντίστροφο, σημεία στίξης, τήρηση τονισμού, τήρηση αποστάσεων).
• Ορθογραφικά λάθη στο θεματικό και καταληκτικό κομμάτι των λέξεων.
• Όχι σωστός συντακτικός σχηματισμός των προτάσεων.
• Όχι ενεργή συμμετοχή στις γραφοκινητικές δραστηριότητες.
• Δυσανάλογα και δυσανάγνωστα γράμματα.
• Το γραπτό είναι ακατάστατο και με μουντζούρες.

Η αντιμετώπιση όλων των παραπάνω θα πρέπει να είναι στοχευόμενη και να βασίζεται στους βασικούς κανόνες της γραμματικής και του συντακτικού από τις πρώτες τάξεις του Δημοτικού.

Η ένταξη των μαθητών με Aυτισμό στα γενικά σχολεία.

Η ένταξη των μαθητών με Aυτισμό στα γενικά σχολεία, αποτελεί σίγουρα μια πρόκληση για τους εκπαιδευτικούς. Τα παιδιά με Aυτισμό ,έχουν το καθένα από αυτά, τον δικό τους τρόπο που λειτουργούν μέσα στην σχολική τάξη. Η ελλιπής γνώση και η μη παροχή βοήθειας προς τους εκπαιδευτικούς, από τους αρμόδιους φορείς, δημιουργεί ένα αίσθημα τρόμου απέναντι στην πρόκληση αυτή. Γι’ αυτό είναι απαραίτητο, πριν την έναρξη της σχολικής χρονιάς, οι δάσκαλοι να επικοινωνήσουν με τους θεραπευτές του παιδιού ( Λογοθεραπευτή, Εργοθεραπευτή, Ειδικό Παιδαγωγό, Ψυχολόγο ), για να γνωρίζουν τις ιδιαίτερες ικανότητες και ανάγκες του παιδιού και για την ενίσχυση της προσπάθειας τους, στον σχεδιασμό στρατηγικών και εξατομικευμένου προγράμματος εκπαίδευσης

Τα παιδιά με αυτισμό παρουσιάζουν δυσκολίες:

Γονείς, ζήστε τη Δυσλεξία του παιδιού σας!

 Τα τελευταία χρόνια υπάρχει ευρύ ενδιαφέρον σε θέματα δυσλεξίας και μαθησιακών δυσκολιών καθώς εντείνονται οι έρευνες όλο και περισσότερο τόσο στον τομέα της διάγνωσης όσο και στον τομέα της παρέμβασης. Το φαινόμενο της δυσλεξίας και των μαθησιακών δυσκολιών γίνεται πλέον αποδεκτό από τους γονείς, αλλά και από τους δασκάλους. Το παρόν άρθρο θα προσπαθήσει να καθοδηγήσει, να ενημερώσει και να βοηθήσει τους γονείς να κατανοήσουν το φαινόμενο της δυσλεξίας, ώστε να έχουν τη δυνατότητα να ζήσουν τη δυσλεξία παρέα με το παιδί τους, εφόσον βέβαια τίθεται τέτοιο θέμα.

10 συμβουλές για τα πρωτάκια!

Η Α΄ δημοτικού είναι ένα κομβικό σημείο στη ζωή του παιδιού γιατί σηματοδοτεί την εισαγωγή του στην ενεργή σχολική πραγματικότητα. Συζητήστε με το παιδί πώς πρέπει να είναι η συμπεριφορά του στην τάξη. Τα παιδιά έρχονται στο δημοτικό σχολείο από περιβάλλον πιο ελεύθερο και δε γνωρίζουν πράγματα απλά, όπως ότι πρέπει να καθόμαστε στο θρανίο ήσυχα, να παρακολουθούμε προσεκτικά το δάσκαλο κ.τ.λ. 

Τα παιδιά συνήθως μέσα στις δυο πρώτες εβδομάδες από την έναρξη της σχολικής χρονιάςπροσαρμόζονται στα νέα δεδομένα, εφόσον έχει προηγηθεί η φοίτησή τους στον παιδικό σταθμό και στο νηπιαγωγείο.

Υπάρχουν όμως και παιδιά-μαθητές, που δυσκολεύονται να ενταχθούν και παρουσιάζουν άρνηση ακόμα και φοβία για το σχολείο. Αυτό πρέπει, εφόσον παρατηρηθεί , να αντιμετωπιστεί αμέσως. Αν το παιδί αντιδρά έντονα, δεν πρέπει να μείνει στο σπίτι. Η απομάκρυνσή του από το σχολείο θα δημιουργήσει μαθησιακά κενά και μεγαλύτερη απόσταση από το σχολικό περιβάλλον.

Ο ρόλος του γονιού είναι να προσπαθεί να ενθαρρύνει το παιδί και να μην του μεταφέρει το άγχος που προφανώς και ο ίδιος θα έχει. Να το προτρέπει και να το επαινεί π.χ. αν γράψει ακόμη κι ένα γραμματάκι.

Το διάβασμα στο σπίτι να πραγματοποιείται πάντα σε συγκεκριμένο μέρος, σε ένα γραφείο, να υπάρχουν δίπλα στο παιδί όλα τα απαραίτητα δηλαδή, μολύβια, γόμες κτλ. και χωρίς περισπάσεις όπως π.χ. δυνατή μουσική, υπολογιστής ή ανοιχτή τηλεόραση. Πρέπει να γίνεται πάντοτε συγκεκριμένη ώρα και ποτέ μετά τις 6-7 μ.μ., διότι το παιδί είναι κουρασμένο.

Ετοιμάζετε κάθε μέρα μαζί την τσάντα του για την άλλη μέρα. Η δουλειά αυτή πρέπει να γίνεται με το που διαβάζει τα μαθήματά του. Αν του δείξετε τον τρόπο, σε λίγο καιρό θα μπορεί να λειτουργεί υπεύθυνα και να την ετοιμάζει μόνο του.

Μην αμελείτε ότι ο ύπνος είναι βασική προϋπόθεση προκειμένου το παιδί, ξεκούραστο, να μπορεί να προσαρμοστεί στο πρόγραμμα και στους ρυθμούς των μαθημάτων.

Η στάση του δασκάλου είναι ιδιαίτερα σημαντική. Χρειάζεται υπομονή και επιμονή. Οφείλει να είναι γλυκός στη συμπεριφορά του, να εντάξει τα παιδιά στην ομάδα της τάξης και να τα βοηθήσει να καταλάβουν ότι καθημερινά θα έχουν κάποιες εργασίες. Τονίζουμε όμως ότι όλη αυτή η διαδικασία πραγματοποιείται μέσα από εκπαιδευτικές μεθόδους με βάση το παιχνίδι.

Ωστόσο η συνεργασία γονιού-δασκάλου είναι το πιο σημαντικό κομμάτι. Ο γονιός καλό είναι να συζητά τακτικά με τον εκπαιδευτικό για την πρόοδο του παιδιού του και να τον συμβουλεύεται σε θέματα μεθοδολογίας και πρακτικής. Η συμμαχία δασκάλου-γονέα , θα φέρει λαμπρά αποτελέσματα.

Τέλος να μην ξεχνάμε πως ο μαθητής της πρώτης τάξης δημοτικού είναι παιδί και εκτός των μαθημάτων, πρέπει να έχει χώρο και χρόνο για παιχνίδι και δημιουργική απασχόλησ

ΟΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΠΡΟΦΟΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ

Η γλώσσα είναι ένας πολύπλοκος και πολυσήμαντος κώδικας επικοινωνίας των ανθρώπων μεταξύ τους. Θεωρείται ότι με τη γλώσσα και μέσω της γλώσσας, διαμορφώνουμε σε μεγάλο βαθμό την ταυτότητά μας, τις αντιλήψεις μας για τις κοινωνικές διαδικασίες, τις αξίες και τις πεποιθήσεις μας, τη γνώση και τις ιδέες μας.

Τα παιδιά από τη στιγμή που θα έρθουν στον κόσμο αρχίζουν να κατακτούν τη γλώσσα που ομιλείται στο περιβάλλον όπου ζουν. Πολλές θεωρίες έχουν διατυπωθεί για τους παράγοντες που συμβάλλουν στην ανάπτυξη της γλώσσας και όλες καταλήγουν στη διαπίστωση ότι αποφασιστικό ρόλο για αυτήν παίζει η εμπειρία και η άσκηση μέσα στη γλωσσική κοινότητα.

Η γλωσσική ανάπτυξη των παιδιών καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από το λόγο των ενηλίκων σε όλες του τις μορφές, όπως ομιλία, ανάγνωση ιστοριών, αφήγηση ιστοριών, περιγραφή προσωπικών βιωμάτων, επεξηγήσεις προφορικές, ερμηνείες που δίνονται σε ερωτήσεις των παιδιών κλπ. Η κατάκτηση της γλώσσας είτε πρόκειται για την προφορική είτε για τη γραπτή της μορφή, εξαρτάται από την επιθυμία και τις ευκαιρίες που έχει το κάθε άτομο για κοινωνική συμμετοχή και αλληλεπίδραση.

Κατά πρώτο λόγο οι γονείς είναι εκείνοι που θα βοηθήσουν τα παιδιά τους μέσα από πλούσιες εμπειρίες, όχι μόνο να κατακτήσουν τη γλώσσα, αλλά επί πλέον να την καλλιεργήσουν και να την ενισχύσουν. Οι γονείς είναι κατά κύριο λόγο εκείνοι,  που πέρα από την καλλιέργεια του προφορικού λόγου των παιδιών τους, θα υποστηρίξουν επίσης κάθε πειραματισμό και προσπάθειά τους για γραφή και ανάγνωση. Οι ευκαιρίες και οι εμπειρίες που προσφέρουν οι γονείς στα παιδιά τους, έχουν κάθε φορά να κάνουν με το μορφωτικό κυρίως επίπεδό τους. Έτσι οι μορφωτικές, γνωστικές εμπειρίες που προσφέρουν οι γονείς ενός ανώτερου μορφωτικού – οικονομικού επιπέδου στα παιδιά τους, είναι πλουσιότερες σε σχέση με αυτές που προσφέρουν οι γονείς ενός χαμηλού μορφωτικού – οικονομικού επιπέδου. Το έργο της οικογένειας, όσον αφορά την κατάκτηση και ανάπτυξη της γλώσσας, καθώς και τις τυχόν αδυναμίες της στη μετάδοση μορφωτικών εμπειριών στο παιδί, έρχεται να συμπληρώσει το σχολείο.

Το νηπιαγωγείο μέσα από τις κατάλληλες συνθήκες που θα διαμορφώσει και μέσα από τις πλέον σωστές μεθόδους που θα χρησιμοποιήσει, θα προσπαθήσει να εξασφαλίσει για όλα τα παιδιά, την όσο το δυνατόν καλύτερη κατάκτηση της γλώσσας είτε πρόκειται για την προφορική, είτε για τη γραπτή της μορφή.

Καλοκαιρινές ασκήσεις γλωσσικής ανάπτυξης για τα πρωτάκια του Σεπτεμβρίου!!!!

Tο καλοκαίρι είναι εποχή για ξεκούραση, ηρεμία, χαλάρωση, βόλτες, μπάνια και ώρες ξέγνοιαστο παιχνίδι με τους μικρούς και τις μικρές της οικογένειας. Ενθαρρύνοντας λοιπόν αυτή την παιγνιώδη διάθεση των παιδιών –αλλά και τη δική μας- μπορούμε να παίξουμε μαζί τους δημιουργικά, παιχνίδια που διασκεδάζουν, μυώντας ταυτόχρονα στον κόσμο των εννοιών και της γνώσης.

Εφόσον πολλές ώρες του καλοκαιριού θα τις περάσετε στη θάλασσα, γεμίστε τες με ξέγνοιαστες δραστηριότητες που σίγουρα θα έλξουν το ενδιαφέρον του παιδιού σας. Αναφέρουμε ενδεικτικά ορισμένες από αυτές, αν και σίγουρα η παιχνιδιάρικη διάθεση και φαντασία σας είναι σε θέση να γεννήσουν πολλές περισσότερες.

Συζητήστε με το παιδί τι επιπλέει στο νερό και τι όχι, και δώστε τη λογική ερμηνεία γι’αυτό: η μπάλα είναι ελαφριά και επιπλέει, ενώ η πέτρα είναι βαριά και βουλιάζει. Θα εξοικειωθεί έτσι και με τις αντίθετες έννοιες βαρύ-ελαφρύ. (Μην ξεχάσετε να αναφέρετε βέβαια, ότι αυτό δεν ισχύει για τα πλεούμενα, γιατί η κατασκευή τους είναι τέτοια που δεν τους επιτρέπει να βουλιάζουν). Εξίσου καλό παράδειγμα για τις ίδιες έννοιες είναι το κουβαδάκι με την άμμο ή το θαλασσινό νερό, με το οποίο μπορείτε επίσης να εισάγετε τις έννοιες γεμάτο-μισό-άδειο.

Ονομάστε τα πλεούμενα (βάρκα, καράβι, πλοίο, κότερο, δελφίνι), δείχνοντάς τα, ζωγραφίζοντας το σχήμα τους και εξηγώντας το μέγεθος/χωρητικότητα και τη λειτουργικότητα του καθενός.

Ψάξτε, βρείτε και κόψτε από εικόνες βιβλίων-παραμυθιών και περιοδικών τους κατοίκους της θάλασσας. Ξεχωρίστε τα φυτά από τα ψάρια. Μάθετε τα ονόματα τους, κάντε βουτιές με τις μάσκες και παρατηρήστε τα, συζητήστε για τον τρόπο που ζούνε και τη σχέση τους με τον άνθρωπο (τα ψάρια μας τρέφουνε, τα κοχύλια διακοσμούν κορνίζες και άλλα αντικείμενα, κ.λπ.).

Διδάξτε την έννοια της επιφάνειας και εξοικειώστε το παιδί με έννοιες του χώρουκαι τη γλωσσική διατύπωσή τους, μιλώντας για ό,τι κινείται πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας (πουλιά), πάνω στην επιφάνεια της θάλασσας (βάρκα) ή κάτω από αυτήν (ψάρια). Μιλήστε επίσης για ό,τι βρίσκεται μέσα και έξω από τη θάλασσα.

Εξίσου εύκολο είναι να ασχοληθείτε και με την προγραφή στην άμμο. Χαράξτε οριζόντιες, κάθετες γραμμές, κύκλους, κύματα, κορυφές-μύτες, δρόμους κ.λπ. Ενδιαφέρον έχει επίσης ο σχεδιασμός του αμμόσπιτου (τετράγωνο-τρίγωνο) και του αμμόπαιδου (πρόσωπο-χέρια-πόδια), με τα οποία μπορείτε να πλέξετε διάφορες ενδιαφέρουσες ιστορίες. Όλα τα παιδιά αρέσκονται στις μυθοπλασίες!

Όταν το παιδί έχει εξοικειωθεί με τις γραμμές, μπορείτε να επιχειρήσετε το σχεδιασμό κεφαλαίων γραμμάτων ή/και αριθμών. Αφού χαράξετε το γράμμα, παρομοιάστε το με κάτι π. χ. το ο με μπαλόνι, το π με τραπέζι, το ι με μπαστούνι κ.λπ. Μετά φωνάξτε τους ήχους, δυνατά όσους μπορείτε (οοοοο, ιιιιιιιιιι), χαμηλότερα τους άλλους (π-π-π-π) και να είστε σίγουροι ότι –αν δεν σας διώξουν από την παραλία!- το αποτέλεσμα θα είναι θετικό για τη μύηση του παιδιού σας στον κόσμο των γραπτών συμβόλων. Αφού φωνάξετε τον ήχο, ψάξτε μαζί να βρείτε λέξεις που να αρχίζουν με αυτόν και προφέρετέ τες τονίζοντας πάντα το πρώτο γράμμα. Π.χ. οοοοομπρέλα. Είναι πιθανό το παιδί να δυσκολευτεί λίγο στην αρχή, αλλά με λίγη εξάσκηση καθημερινά, όπου βρίσκεστε (στο σπίτι, στο αυτοκίνητο), σύντομα θα τα καταφέρνει πολύ καλά.

Όσον αφορά τους αριθμούς, ξεκινήστε να μετράτε οπουδήποτε βρίσκεστε. Τις πετρούλες στη θάλασσα, τα παρκαρισμένα αυτοκίνητα, τα κουταλάκια του γλυκού, τους κόκκινους κύβους ή τα δαχτυλάκια του μικρού χεριού. Επιμείνετε το παιδί να συνοδεύει κάθε αριθμό δείχνοντας ένα ένα κάθε αντικείμενο. Τα παιδιά αγαπούν συνήθως την αρίθμηση, αρκεί να γίνεται με συγκεκριμένα αντικείμενα.

Τέλος, για να οξύνετε την ακουστική αντίληψη και μνήμη αλλά και την κατανόηση και σκέψη του παιδιού, διαβάστε του ιστορίες και κάντε του κατόπιν σχετικές ερωτήσεις. Έτσι σίγουρα θα ελέγξετε την προσοχή του, αλλά και θα το ωθήσετε να σκεφτεί και να προβληματιστεί για αρκετά από τα οποία σε άλλη περίπτωση απλώς θα προσπερνούσε. Εάν δε η ηλικία και το γνωστικό επίπεδο του παιδιού σας το επιτρέπει, προχωρήστε ακόμη περισσότερο, ζητώντας το στη συνέχεια να αφηγηθεί την ιστορία που άκουσε.